Kategorie pomiarowe urządzeń pomiarowych

Ochronę urządzeń pomiarowych od 01.01.2004 r. określa norma bezpieczeństwa IEC 61010-1, gdzie czytamy: 'Multimetry i podobne przyrządy nie mogą być źródłem jakiegokolwiek zagrożenia, bez względu na rodzaj użytego napięcia zasilania, ustawioną funkcję pomiarową czy zakres. Pod pojęciem "zgrożenia" rozumie się: porażenie prądem elektrycznym, pożar, iskrzenie, wybuch." Zdolność tą można potwierdzić w następującym teście: Najwyższe, określone napięcie dla danego urządzenia jest przyłożone kolejno do każdej pary końcuwek, a funkcje i zakresy pomiarowe są zmieniane we wszystkich możliwych kombinacjach. ... Zarówno w trakcie jak i po teście użytkownikowi nie może grozić żadne niebezpieczeństwo." Tego typu ochrona nie była wcześniej wymagana.
Poniżej podano kategorie pomiarowe urządzeń pomiarowych:

Kategoria I - Pomiary w obwodach elektrycznych, które nie są włączone bezpośrednio do sieci (np. urządzenia zasilane bateriami, niskie napięcie ochronne,napięcie sygnałowe i sterowania itd.).

Kategoria II - Pomiary urządzeń, które są podłączone do sieci za pomocą wtyczki bezpośrednio do gniazda zasilania sieciowego. Ta kategoria obejmuje także wszystkie niższe kategorie (np. CAT I do pomiaru napięcia sygnałowego i sterowania).

Kategoria III - Pomiary instalacji budynków. (np. gniazda i rozdzielnice). Ta kategoria obejmuje także wszystkie niższe kategorie (np. CAT II do pomiaru urządzeń elektrycznych). Pomiar w CAT III jest dopuszczalny tylko z końcówkami pomiarowymi o maksymalnej wolnej długości styku 4 mm i z osłonami na końcówkach pomiarowych.

Kategoria IV - Pomiary w źródle zasilania z sieci niskiego napięcia. (np. główna rozdzielnia, przyłącza domowe dostawcy energii elektrycznej itd.) oraz na zewnątrz (np. prace przy kablach zasilających, złączach kablowych, liniach napowietrznych itd.). Ta kategoria obejmuje także wszystkie niższe kategorie. Pomiar w CAT IV jest dopuszczalny tylko z końcówkami pomiarowymi o maksymalnej wolnej długości styku 4 mm i z osłonami na końcówkach pomiarowych.

W normie IEC 61010, kategorie pomiarowe określają maksymalną amplitudę przepięć, które mogą pojawiać się w napięciu zasilającym. Wartości tych przepięć są pokazane poniżej.

Napięcie zasilania...Wartość szczytowa...Wartość szczytowa...Wartość szczytowa
(względem ziemi).......V Peak..............V Peak..............V Peak
Wartość Vrms...........CAT II..............CAT III.............CAT IV
100.........................800..................1500..................2500
150........................1500..................2500..................4000
300........................2500..................4000..................6000
600........................4000..................6000..................8000
1000.......................6000..................8000.................12000

Z powyższego zestawienia wynika, że stosowanie mierników CAT II przeznaczonych do pomiaru w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych jest niedozwolone do wykonywania pomiarów w rozdzielnicach lub liniach kablowych niskiego napięcia (230-400V). Taka lekkomyślność naraża osobę wykonującą pomiar na porażenie prądem, który może pojawić się na obudowie miernika w wyniku przebicia izolacji napięciem przepięciowym, powstałym w wyniku wyładowań atmosferycznych lub przepięć łączeniowych. Dlatego przy wykonywaniu pomiarów, należy zwracać uwagę nie tylko na zakres pomiarowy miernika, ale i na jego kategorię pomiarową.

Home

Warsztat